فلزات در پزشکی برای ساخت تجهیزات پزشکی، ابزار آلات پزشکی و ایمپلنتها کاربرد دارد. برای ساخت ابزار آلات پزشکی مختلف که در جراحی ها مورد استفاده قرار میگیرند
پرکاربردترین فلزات در پزشکی
امروزه فلزات کاربردهای گستردهای در صنایع پزشکی، هوافضا، اتوموبیل سازی، پتروشیمی، صنایع غذایی، توربینسازی و … دارند. پرکاربرد ترین فلزات صنعتی فولادها در گریدهای مختلف میباشند، مس و آلومینیوم و آلیاژهای آنها در رتبههای دیگر قرار دارند. در مقایسه با فولاد، آلومینیوم و مس، فلزات تیتانیوم، نیکل و آلیاژهای بر این پایه فلزات نوینی به حساب میآیند که کاربرد آنها در صنایع مختلف رو به رشد میباشد.
فلزات در پزشکی برای ساخت تجهیزات پزشکی، ابزار آلات پزشکی و ایمپلنتها کاربرد دارد. برای ساخت ابزار آلات پزشکی مختلف که در جراحی ها مورد استفاده قرار میگیرند، از استنلس استیل (فولاد زنگ نزن) استفاده میشود، این فولاد به دلیل مقادیر بالای نیکل و کروم مقاومت به خوردگی دارند، اگر تجهیزات مورد استفاده دچار خوردگی و زنگ زدگی شوند میتواند بسیار خطرناک باشد و باعث ایجاد آلودگی شود.
فلز استیل در پزشکی
از این بین استنلس استیل ۳۰۴ به عنوان یکی از پرکاربردترین گریدهای فولاد زنگ نزن در پزشکی شناخته میشود، خواص و قیمت این نوع فولاد طوری است که از آن به عنوان مناسبترین ماده در ساخت ابزارآلات پزشکی یاد میشود. این آلیاژ خواص ویژهای مثل قابلیت کشش عمیق دارد که آنرا بسیار مناسب برای ساخت سینک و ظروف پزشکی میکند. همچنین ورژن کم کربن این استیل که با نام ۳۰۴L شناخته میشود و قابلیت جوشکاری دارد به این ترتیب این فولاد برای تولید قطعاتی که برای ساختشان نیازمند جوش مستحکم هست مناسب میباشد.
از دیگر خواص استنلس ۳۰۴ به کرایوژنیک بودن آن میتوان اشاره کرد، به این معنا که این نوع فولاد قابلیت کاربری در دماهای بسیار پایین را دارد و دچار تردی و شکست نمیشود. قابلیت سخت کاری این استیل با کار سرد باعث شده که برای تولید قطعات با استحکام بالا هم مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین این فولاد قابلیت مغناطیسی ندارد و این موضوع آنرا برای کار در اطراف ایمپلنتهای درون بدن مناسب میکند. از استنلس استیل ۳۱۶ نیز برای ساخت بعضی ابزارها استفاده میشود خواص این فولاد مشابه استیل ۳۰۴ میباشد با این تفاوت که به دلیل حضور مولیبدن در ساختارش قابلیت سختکاری و تیزکاری بهتری دارد و معمولا برای ساخت سوزن، قیچی و سایر ابزار برنده از این نوع استیل استفاده میشود.
کاربرد آلومنیوم در ساخت تجهیزات پزشکی
فلز دیگری که در ساخت تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد آلومینیوم میباشد. آلومینیوم با توجه به استحکام، شکل پذیری عالی، وزن کم و ظاهر براق و زیبا مناسب ساخت تجهیزاتی مثل تخت بیمارستان، صندلی دندان پزشکی، ویلچر و … مناسب میباشد. همچنین این فلز در ساخت بدنه تجهیزاتی مثل دستگاه اشعه ایکس و … نیز مورد استفاده قرار میگیرد، از آلیاژهای مختلف و مقاطع مختلف آلومینیوم برای ساخت چنین تجهیزاتی استفاده میشود.
کاربرد تیتانیوم در پزشکی
تیتانیوم یکی دیگر از فلزاتی است که از اواخر قرن بیستم مورد استقبال برای کاربردهای پزشکی قرار گرفت، تیتانیوم فلزی سبک، مستحکم، چقرمه و با مقاومت خوردگی بسایر بالاست، دمای ذوب این فلز از فولاد هم بالاتر میباشد و از لحاظ حرارتی بسیار پایدار است، تیتانیوم انطباق و سازگاری بالایی با بافتها و اندامهای بدن دارد و برای بدن انسان فلز غیر سمی به حساب می آید، به همین دلیل مناسب ساخت ایمپلنتهایی است که جایگزین اندامها و استخوانهای آسیب دیده میشوند. از جمله کاربردهای آلیاژهای پایه تیتانیوم در پزشکی، ساخت دریچه مصنوعی قلب، ایمپلنتهای مفاصل مانند هیپ، زانو، شانه و آرنج و همچنین در ساخت ایمپلنت و پین دندان نیز کاربرد دارند. اخیرا از تیتانیوم برای ساخت ابزار پزشکی مثل سوزن و قیچی هم استفاده میشود.